1

Percepia

Definirea percepiei n lecia anterioar am artat c diversele forme de energie care exist n mediu acioneaz asupra organelor de sim iar rezultatul acestor influene se traduce n plan psihic n fenomenul senzaiei. Dar senzaiile rezultate nu sunt percepute separat. Nu percepem pri izolate ale stimulilor, ci obiecte tridimensionale, oameni, zgomot, cuvinte sau muzic. Senzaiile sunt integrate la nivel cortical n structuri de informaii care reflect caracterul unitar al obiectelor care au provocat senzaiile. Aceste structuri reprezint percepia. Cea mai tipic form a percepiei este imaginea vizual. Dac ne gndim la imaginea vizual ca la o estur complex multicolor, atunci firele numeroase de diferite culori i texturi din care a fost realizat reprezint senzaiile vizuale considerate individual. Dar percepia nu este un fenomen care se reduce la impresiile vizuale. Cnd ascultm ce spune o persoan creierul integreaz numeroasele senzaii auditive rezultate ntr-o structur de informaii care reprezint discursul persoanei respective. Ca s fim capabili s nelegem o melodie trebuie s sesizm relaiile de armonie care exist ntre sunetele care compun melodia. Contientizarea relaiilor ntre sunete se face prin integrarea senzaiilor auditive separate pe care le produce ascultarea melodiei ntr-o structur de informaii care reflect relaiile dintre note. Este de asemenea cunoscut faptul c aroma unor alimente nu poate fi sesizat dect integrnd la nivel mintal informaiile provenite de la receptorii pentru gust i receptorii pentru miros. Este cazul cafelei, al ciocolatei sau al usturoiului.

Funciile percepiei Percepia este procesul psihic prin care devenim contieni de lucrurile i fiinele care se afl n jurul nostru i de nsuirile lor. Percepia trebuie deci s rezolve 2 probleme: (1) Care sunt obiectele din mediul exterior i (2) Unde se afl aceste obiecte. Prin localizarea spaial a obiectelor percepia determin ce obiecte se afl n spaiul care ne nconjoar i unde n spatiu se afl obiectele. Dar pentru a rspunde la ntrebarea Care sunt obiectele din mediul exterior? trebuie s fim capabili s determinm crei categorii aparin obiectele i ce funcii i nsuiri au. De exemplu, dac pe masa la care lucrm se afl o veioz, un creion i o gum de ters, perceptia ne va da urmtoarele informaii: c pe mas se afl 3 obiecte de forme, mrimi i culori specifice, c aceste obiecte se afl la o anumit distan de noi i n anumite locatii pe birou i c cele 3 obiecte percepute sunt un creion, o gum de ters i o veioz. Deci printre functiile percepiei putem enumera i recunoaterea obiectelor. O alt funcie a percepiei este meninerea constant a nfirii obiectelor, indiferent de variaiile imaginii retiniene. De exemplu, imaginea retinian a unei mese dreptunghiulare are o form trapezoidal care variaz n funcie de unghiul din care o privim. Dar noi percepem ntotdeauna masa ca fiind dreptunghiular. Prin urmare, a treia funcie a percepiei este constana perceptiv. Putem deci deosebi 3 roluri ale percepiei: localizarea spatial a obiectelor, recunoaterea obiectelor i constana imaginii perceptive.

1. Localizarea spaial a obiectelor Prin localizarea obiectelor determinm ce obiecte se afl n jurul nostru i unde anume n spaiu se gsesc. Localizarea obiectelor este foarte important pentru supravieuire. Dac nu am poseda aceast capacitate ne-am ciocni de obiectele care ne nconjoar, nu am reui s le apucam i s le manevrm i nu am putea s ne ferim de obiecte sau fiine periculoase. Localizarea obiectelor n spaiu se realizeaz prin urmtoarele mecanisme psihice: separarea obiectelor, perceperea distanei pn la obiecte i perceperea micrii.

2

a. Separarea obiectelor Imaginea proiectat pe retin este asemntoare unui mozaic de diferite culori i luminoziti. Sistemul perceptiv trebuie s organizeze informaia existent n imaginea retinian ntr-un set de obiecte distincte proiectate pe un fundal. Deci separarea obiectelor nseamn identificarea obiectelor dinstincte care sunt vizibile la un moment dat. Separarea obiectelor se obine dup cum urmeaz:

a1. Distincia ntre obiectul percepiei i fundal Dac stimulii percepui conin dou sau mai multe regiuni distincte una dintre aceste regiuni devine obiect al percepiei iar restul imaginii devine fundal. De exemplu, s presupunem c urmrim un crbu care se deplaseaz prin iarb. Deoarece atenia este concentrat asupra crbuului, acesta este reflectat clar i precis, cu toate detaliile, iar iarba din jur este reflectat difuz. Crbuul este n acest caz obiectul percepiei iar iarba este fundalul. Dac ns o micare ne atrage atenia n iarb (i vedem o rm deplasndu-se) rma devine obiect al percepiei iar crbuul i iarba din jur devin fundal. Acest exemplu arat c organizarea obiect al percepiei-fundal este reversibil. Obiectul percepiei i fundalul i pot schimba alternativ locurile. Acest fenomen este ilustrat de efectul figurilor duble, cum este cel din figura nr. 1:

Figura nr. 1. n imaginea de mai sus n funcie de regiunea pe care ne concentrm atenia putem vedea 2 siluete umane fa n fa sau un sfenic.

Un exemplu mai complex care ilustreaz modul n care obiectul percepiei i fundalul pot alterna se gsete n celebra pictur a lui Salvador Dali Piaa sclavilor cu dispariia bustului lui Voltaire (1940). Artistul plastic Octavio Ocampo (n. 1943) a utilizat n multe picturi efectul alternanei ntre obiectul percepiei i fundal. a2. Gruparea obiectelor Cnd stimulii percepui sunt asociai dup anumite criterii acetia sunt percepui ca obiecte distincte, nu ca stimuli separai. Criteriile dup care se realizeaz asocierea stimulilor sunt urmtoarele:

- Proximitatea spaial. Dac stimulii se afl la distane mici unii fa de alii sunt percepui ca fiind asociai.

Efectul este vizibil n figura nr. 2. - Alinierea continu. Dac stimulii par s formeze o linie continu, ei sunt percepui ca fiind asociai. Efectul

este vizibil n figura nr. 3. - Similaritatea. Stimulii similari sunt percepui ca fiind asociai, cei diferii sunt percepui ca fiind separai.

Dac n figura nr 3 nlocuim litera F cu O efectul prezentat nu mai apare. Deoarece litera O este foarte diferit de celelalte figuri aliniate, ea nu va fi perceput ca fiind asociat cu restul figurilor.

Figura nr. 2. n figura de mai sus nu percepem 7 linii neasociate ntre ele, ci 3 grupuri de cte 2 linii i o a aptea neasociat.

3

Figura nr 3. Dac prezentm unor subieci cele 2 figuri alturate le va fi mai uor s detecteze prezena literei F n situaia a dect n situaia b. Acest efect apare deoarece n situaia b litera F pare a forma o linie continu cu celelalte figuri. n situaia a litera F iese n eviden, fiiind separat de celelalte figuri.

b. Percepia distanei Imaginea proiectat pe retin este bidimensional, la fel ca picturile, fotografiile sau hrile. Cu toate acestea suntem capabili s ne dm seama de distana la care se afl obiectele. Altfel spus, cu toate c imaginea retinian are numai 2 dimensiuni, noi percepem o lume tridimensional. Aceast proprietate a percepiei se explic prin existena unor indicatori ai distanei proprieti ale imaginii retiniene bidimensionale care sunt folosite de sistemul perceptiv pentru a ghici distana la care se gsesc obiectele, adic a treia dimensiune. Indicatorii distanei se mpart n 2 categorii: b1. Indicatori monooculari Indicatorii monooculari pot indica distana chiar atunci cnd este utilizat un singur ochi. Ca urmare, persoanele care posed un singur ochi pot sesiza foarte bine distana utiliznd indicatorii monooculari. Acetia sunt:

Mrimea relativ. Dac o imagine conine mai multe obiecte similare diferite ca mrime le vom percepe pe cele mai mici ca fiind mai ndeprtate.

Superpoziia. Dac un obiect acoper parial vederea altui obiect l vom percepe obiectul suprapus ca fiind mai aproape.

nlimea relativ. Dac ntr-o imagine exist mai multe obiecte similare cele mai nalte sunt percepute ca fiind mai ndeprtate.

Perspectiva liniar. Cnd liniile paralele par s ajung n acelai punct le vom percepe ca ndeprtndu-se de noi.

Paralaxa micrii. Cnd ne aflm ntr-un vehicul care se deplaseaz cu vitez, obiectele apropiate par s se mite cu vitez n direcia opus. Cele mai ndeprate par de asemenea c se mic n direcie opus, dar cu vitez mai mic.

Figura nr. 4. Ilustrarea indicatorilor monooculari ai distanei

4

bb22.. IInnddiiccaattoorrii bbiinnooccuullaarrii IInnddiiccaattoorriiii bbiinnooccuullaarrii aaii ddiissttaanneeii iimmpplliicc ffuunncciioonnaarreeaa aammbbiilloorr oocchhii ppeennttrruu ppeerrcceeppiiaa ddiissttaanneeii.. IImmaaggiinniillee ccaarree pprroovviinn ddee llaa cceeii 22 oocchhii ssuunntt ddiiffeerriittee iiaarr ccoonnttooppiirreeaa aacceessttoorr iimmaaggiinnii vvaa pprroodduuccee oo iimmpprreessiiee ddee ddiissttaann.. EExxiisstt 22 iinnddiiccaattoorrii bbiinnooccuullaarrii::

PPaarraallaaxxaa bbiinnooccuullaarr.. AAcceesstt iinnddiicciiuu ssee bbaazzeeaazz ppee ffaappttuull cc iimmaaggiinneeaa oorriiccrruuii ppuunncctt vviizziibbiill ddiiffeerr uuoorr ddiinn ppuunnccttuull ddee vveeddeerree aall ddiirreecciieeii ssaallee sspprree cceeii 22 oocchhii..

DDiissppaarriittaatteeaa bbiinnooccuullaarr.. SSee bbaazzeeaazz ppee ddeeoosseebbiirriillee ddiinnttrree iimmaaggiinniillee rreettiinniinniieennee llaa nniivveelluull cceelloorr 22 oocchhii ccnndd pprriivviimm uunn oobbiieecctt ddee llaa ddiissttaann..

PPrreezzeennaa iinnddiiccaattoorriilloorr bbiinnooccuullaarrii ppooaattee ffii ppuuss nn eevviiddeenn pprriinn uurrmmttoorruull eexxppeerriimmeenntt.. LLuuaaii uunn ccrreeiioonn ii iinneeii--ll llaa aapprrooxxiimmaattiivv 3300 ddee cceennttiimmeennttrrii nn ffaaaa vvooaassttrr.. AAvvnndd uunn ssiinngguurr oocchhii ddeesscchhiiss,, aaeezzaaii ccrreeiioonnuull aassttffeell nncctt ss ssee aaffllee llaa aapprrooxxiimmaattiivv jjuummttaatteeaa ddiissttaanneeii ddiinnttrree cceeii 22 ppeerreeii llaatteerraallii aaii ccaammeerreeii.. nncchhiiddeeii aacceell oocchhii ii ddeesscchhiiddeeii--ll ppee cceellllaalltt.. AAccuumm ccrreeiioonnuull vvaa ffii vvzzuutt ddiinnttrr--oo ddiirreecciiee ddiiffeerriitt..

cc.. PPeerrcceeppiiaa mmiiccrriiii SSeessiizzaarreeaa oobbiieecctteelloorr ccaarree ssee mmiicc eessttee ffooaarrttee iimmppoorrttaanntt ddiinn ppuunnccttuull ddee vveeddeerree aall ssuupprraavviieeuuiirriiii.. UUnn oobbiieecctt aaffllaatt nn mmiiccaarree ppooaattee ffii uunn pprrddttoorr ssaauu oo pprraadd ssaauu uunn oobbiieecctt ppeerriiccuullooss.. DDiinn aacceesstt mmoottiivv ssiisstteemmuull ppeerrcceeppttiivv aall oommuulluuii ((ii aall aallttoorr mmaammiiffeerree)) aarree oo bbuunn ccaappaacciittaattee ddee aa ddeetteeccttaa mmiiccaarreeaa ssttiimmuulliilloorr:: uunn oobbiieecctt ttrreebbuuiiee ss ssee mmiittee nnuummaaii oo cciinncciimmee ddiinn ddiiaammeettrruull uunnuuii ccoonn ddiinn rreettiinn ppeennttrruu ccaa ssiisstteemmuull ppeerrcceeppttiivv ss ddeetteecctteezzee mmiiccaarreeaa..

22.. RReeccuunnooaatteerreeaa oobbiieecctteelloorr RReeccuunnooaatteerreeaa uunnuuii oobbiieecctt eessttee eecchhiivvaalleenntt ccuu rreeppaarrttiizzaarreeaa lluuii nnttrr--oo ccaatteeggoorriiee.. DDaacc nnee uuiittmm ppee bbiirroouu ii oobbsseerrvvmm ttrreeii oobbiieeccttee,, ppuutteemm pprreecciizzaa cc eessttee vvoorrbbaa ddeesspprree uunn ccrreeiioonn,, oo gguumm ddee tteerrss ii oo vveeiioozz.. FFaappttuull cc ppuutteemm nnuummii oobbiieecctteellee nnsseeaammnn cc llee--aamm rreeccuunnoossccuutt ii pprriinn rreeccuunnooaatteerree eellee aauu ffoosstt iinnttrroodduussee nn ccttee oo ccaatteeggoorriiee:: ccaatteeggoorriiaa ccrreeiiooaanneelloorr,, aa gguummeelloorr ddee tteerrss ii aa vveeiioozzeelloorr.. IInncclluuddeerreeaa oobbiieecctteelloorr nn ccaatteeggoorriiii iimmpplliicc eevviiddeenntt ccaappaacciittaatteeaa ddee aa pprreecciizzaa ffuunncciiiillee ii pprroopprriieettiillee oobbiieecctteelloorr:: ooddaatt ccee aamm vvzzuutt uunn ccrreeiioonn ttiimm cc ppuutteemm ffoolloossii aacceesstt iinnssttrruummeenntt ppeennttrruu aa ssccrriiee..

RReeccuunnooaatteerreeaa nnuu ssee aapplliicc nnuummaaii oobbiieecctteelloorr.. PPuutteemm rreeccuunnooaattee ii ooaammeenniiii.. CCnndd vveeddeemm oo ffiizziioonnoommiiee ccuunnoossccuutt ttiimm cc eessttee vvoorrbbaa ddeesspprree aammiiccuull nnoossttrruu XX ii aassttffeell ttiimm cc nnee vvaa pplliiccttiissii vvoorrbbiinndduu--nnee nnttrruunnaa ddeesspprree lluuccrruurrii ffrr iimmppoorrttaann.. EExxppeerriimmeenntteellee aauu aarrttaatt cc nn rreeccuunnooaatteerree cceeaa mmaaii iimmppoorrttaanntt pprroopprriieettaattee aa oobbiieecctteelloorr eessttee ffoorrmmaa.. PPuutteemm rreeccuunnooaattee oo cceeaacc iinnddiiffeerreenntt ddaacc eessttee mmaarree ssaauu mmiicc,, aallbb ssaauu aallbbaassttrr,, nneetteedd ssaauu aasspprr,, ddrreeaapptt ssaauu nncclliinnaatt.. DDaarr ddaacc oo ppaarrttee aa ffoorrmmeeii cceettiiii eessttee aaccooppeerriitt,, rreeccuunnooaatteerreeaa ssee vvaa rreeaalliizzaa mmaaii ddiiffiicciill..

aa.. PPrroocceessrrii bboottttoomm--uupp PPuutteemm rreeccuunnooaattee uunn oobbiieecctt ppoorrnniinndd ddee llaa iinnffoorrmmaaiiiillee ppeerrcceeppuuttee ccaarree ddeessccrriiuu ffoorrmmaa ccuullooaarreeaa,, tteexxttuurraa ii aallttee nnssuuiirrii ffiizziiccee aallee oobbiieeccttuulluuii.. IInnffoorrmmaaiiiillee aacchhiizziiiioonnaattee nn aacceesstt mmoodd ssuunntt ccoommppaarraattee ccuu uunn mmooddeell ssttooccaatt nn mmeemmoorriiee ii aassttffeell ssee rreeaalliizzeeaazz rreeccuunnooaatteerreeaa oobbiieeccttuulluuii.. CCnndd rreeccuunnooaatteemm oo vveeiioozz ppee bbaazzaa ppiicciioorruulluuii cciilliinnddrriicc ii aa aabbaajjuurruulluuii nn ffoorrmm ddee ttrruunncchhii ddee ccoonn aavveemm ddee--aa ffaaccee ccuu uunn aassttffeell ddee ttiipp ddee rreeccuunnooaattee.. AAcceesstt ttiipp ddee rreeccuunnooaatteerree ssee nnuummeettee pprroocceessaarree bboottttoomm--uupp..

bb.. PPrroocceessrrii ttoopp--ddoowwnn DDaarr rreeccuunnooaatteerreeaa oobbiieecctteelloorr ppooaattee ss ffiiee nn uunneellee ssiittuuaattiiii ddiirriijjaatt mmaaii aalleess ddee ccuullttuurraa,, ccuunnoottiinneellee ii aatteeppttrriillee ppeerrssooaanneeii ccaarree ppeerrcceeppee.. DDaacc rreeccuunnooaatteemm oo vveeiioozz mmaaii aalleess ddaattoorriitt ffaappttuulluuii cc ssee aaffll aaeezzaatt ppee oo nnooppttiieerr llnngg uunn ppaatt,, aattuunnccii ccuunnoottiinneellee ii aatteeppttrriillee nnooaassttrree aauu ddiirriijjaatt rreeccuunnooaatteerreeaa.. AAcceesstt ttiipp ddee rreeccuunnooaatteerree ssee nnuummeettee pprroocceessaarree ttoopp--ddoowwnn..

bb11.. CCoonntteexxttuull ii aatteeppttrriillee ppeerrssooaanneeii ccaarree ppeerrcceeppee CCoonntteexxttuull nn ccaarree ssuunntt ppeerrcceeppuuii ssttiimmuulliiii ii aatteeppttrriillee ssuubbiieeccttuulluuii ppoott aavveeaa uunn eeffeecctt ppuutteerrnniicc aassuupprraa vviitteezzeeii ii ccaalliittttiiii rreeccuunnooaatteerriiii.. AAcceesstt eeffeecctt ssee eexxpplliicc pprriinn pprroocceessrriillee ttoopp--ddoowwnn,, aaddiicc pprriinn iinntteerrvveenniiaa ccuunnoottiinneelloorr ii aatteeppttrriilloorr nnooaassttrree nn rreeccuunnooaatteerree.. IIaatt uunn eexxeemmpplluu.. SS ssppuunneemm cc nn ffiieeccaarree mmaarrii llaa 33 dduupp--aammiiaazz vv pprreeggttiiii llaa mmaatteemmaattiicc mmpprreeuunn ccuu uunn ccoolleegg ccaarree llooccuuiieettee nn aalltt llooccaalliittaattee.. PPeennttrruu cc vv aatteeppttaaii ss ll vveeddeeii,, ll vveeii rreeccuunnooaattee ccuu mmaarree vviitteezz aattuunnccii ccnndd vvaa iinnttrraa ppee uu mmaarreeaa llaa oorraa 33.. AAcceeaassttaa eessttee oo pprroocceessaarree ttoopp--ddoowwnn.. DDaarr ddaacc ddiinn nnttmmppllaarree vveeii nnttllnnii aacceellaaii ccoolleegg nn ttiimmppuull

5

vvaaccaanneeii,, ppee ssttrraaddaa vvooaassttrr,, ll vveeii rreeccuunnooaattee ccuu ooaarreeccaarree nncceettiinneeaall.. DDeeooaarreeccee nnuu vv aatteeppttaattii ss ll nnttllnniiii nn aacceesstt ccoonntteexxtt,, eessttee nneevvooiiee ddee oo pprroocceessaarree bboottttoomm--uupp eexxttiinnss ppnn ss ll rreeccuunnooaatteeii..

bb22.. MMoottiivvaaiiiillee ii ddoorriinneellee ppeerrssooaanneeii ccaarree ppeerrcceeppee NNuu nnuummaaii ccuunnoottiinneellee aanntteerriiooaarree ppoott iinnfflluueennaa pprriinn pprroocceessrrii bboottttoomm--uupp rreeccuunnooaatteerreeaa.. ii ddoorriinneellee ii mmoottiivveellee nnooaassttrree gghhiiddeeaazz ii aalltteerreeaazz ppeerrcceeppiiaa.. CCnndd nnee pplliimmbbmm ppee ssttrrzziillee uunnuuii oorraa ssttrriinn ii nnee eessttee ffooaammee vvoomm oobbsseerrvvaa mmuulltt mmaaii rreeppeeddee ffiirrmmaa uunneeii bbrruuttrriiii ddeecctt vviittrriinnaa uunneeii lliibbrrrriiii.. DDee aasseemmeenneeaa,, oo mmiinnggee rrooiiee aaeezzaatt ppee mmaass vvaa ffii uuoorr ccoonnffuunnddaatt ccuu oo rrooiiee ccnndd nnee eessttee ffooaammee..

33.. CCoonnssttaanneellee ppeerrcceeppttiivvee AA ttrreeiiaa ffuunncciiee aa ppeerrcceeppiieeii eessttee mmeenniinneerreeaa ccoonnssttaanntt aa nnffiirriiii oobbiieecctteelloorr nn ccoonnddiiiiiillee nn ccaarree iimmaaggiinneeaa rreettiinniiaann vvaarriiaazz.. IImmppoorrttaannaa aacceesstteeii ffuunncciiii eessttee eevviiddeenntt.. DDaacc iimmaaggiinneeaa ppeerrcceeppuutt aa oobbiieecctteelloorr nnuu aarr ccoorreessppuunnddee nnffiiaarriiii rreeaallee aa aacceessttoorraa ii aarr vvaarriiaa nn ffuunncciiee ddee lluummiinnoozziittaattee,, ddiissttaann ssaauu uunngghhiiuull ddiinn ccaarree ssuunntt pprriivviittee,, nnuu aamm mmaaii ppuutteeaa ss nnee oorriieennttmm nn ssppaaiiuu ii nnuu aamm mmaaii rreeccuunnooaattee oobbiieecctteellee.. PPeennttrruu ssuupprraavviieeuuiirree eessttee eesseenniiaall ss ppeerrcceeppeemm oobbiieecctteellee aaaa ccuumm ssuunntt nn rreeaalliittaattee.. MMaassaa ddiinn ssuuffrraaggeerriiee nnuu ssee mmrreettee ppee mmssuurr ccee vv aapprrooppiiaattii ddee eeaa,, nnuu--ii sscchhiimmbb ffoorrmmaa ccnndd vv pplliimmbbaattii nn jjuurruull eeii ii nniiccii ccuullooaarreeaa ccnndd oo pprriivviiii llaa lluummiinn aarrttiiffiicciiaall,, ddeeii iimmaaggiinneeaa eeii ddee ppee rreettiinn ssuuffeerr aacceessttee ttrraannssffoorrmmrrii.. DDiissttiinnggeemm uurrmmttooaarreellee ttiippuurrii ddee ccoonnssttaann ppeerrcceeppttiivv::

aa.. CCoonnssttaannaa lluummiinnoozziittiiii ii aa ccuulloorriiii CCaannttiittaatteeaa ddee lluummiinn ppee ccaarree uunn oobbiieecctt lluummiinnaatt oo rreefflleecctt rreepprreezziinntt lluummiinnoozziittaatteeaa oobbiieeccttuulluuii.. LLuummiinnoozziittaatteeaa ppeerrcceeppuutt aa oobbiieecctteelloorr ssee sscchhiimmbb ffooaarrttee ppuuiinn nn ccoonnddiiiiiillee nn ccaarree ccaannttiittaatteeaa ddee lluummiinn rreefflleeccttaatt ssee sscchhiimmbb ffooaarrttee mmuulltt..AAcceeaassttaa eessttee ccoonnssttaannaa lluummiinnoozziittiiii.. OO bbuuccaatt ddee ssttooff nneeaaggrr aarree oo lluummiinnoozziittaattee aapprrooxxiimmaattiivv ccoonnssttaanntt ((aarraatt llaa ffeell ddee nneeaaggrr)) iinnddiiffeerreenntt ddaacc eessttee pprriivviitt nn lluummiinnaa ssooaarreelluuii ssaauu llaa uummbbrr.. FFaappttuull cc uunn oobbiieecctt aarree aapprrooxxiimmaattiivv aacceeeeaaii ccuullooaarree iinnddiiffeerreenntt ddee ssuurrssaa ddee lluummiinn ffoolloossiitt ppeennttrruu aa ll pprriivvii rreepprreezziinntt ccoonnssttaannaa ccuulloorriiii.. PPeerrcceeppeemm vveeiioozzaa ddee ppee bbiirroouu ccaa ffiiiinndd nnttoottddeeaauunnaa ggaallbbeenn,, cchhiiaarr ddaacc nn ffuunnccttiiee ddee lluummiinnaa ddiinn ccaammeerr iimmaaggiinneeaa eeii ddee ppee rreettiinn eessttee aallbb ssaauu cceennuuiiee..

bb.. CCoonnssttaannaa ffoorrmmeeii oobbiieecctteelloorr CCuu ttooaattee cc iimmaaggiinneeaa rreettiinniiaann vvaarriiaazz nn ffuunncciiee ddee uunngghhiiuull ddiinn ccaarree pprriivviimm oobbiieecctteellee,, ffoorrmmaa ppeerrcceeppuutt aa oobbiieecctteelloorr rrmmnnee aacceeeeaaii.. PPeerrcceeppeemm nnttoottddeeaauunnaa mmaassaa ddiinn ssuuffrraaggeerriiee ccaa ffiiiinndd ddee ffoorrmm ddrreeppttuunngghhiiuullaarr ccuu ttooaattee cc iimmaaggiinneeaa eeii ddee ppee rreettiinn aarree oo ffoorrmm ttrraappeezzooiiddaall ccaarree vvaarriiaazz dduupp uunngghhiiuull ddiinn ccaarree oo pprriivviimm.. AAcceeaassttaa eessttee ccoonnssttaannaa ffoorrmmeeii.. EExxppeerriieennaa nnooaassttrr ccuu oobbiieecctteellee eessttee ffooaarrttee iimmppoorrttaanntt:: ssuunntteemm ccoonnttiieennii cc mmaassaa eessttee ddrreeppttuunngghhiiuullaarr ccuu ttooaattee cc nn--aamm vvzzuutt--oo nniicciiooddaatt aaaa.. CCaa ss vveeddeemm ffoorrmmaa ddrreeppttuunngghhiiuullaarr aa mmeesseeii aarr ttrreebbuuii ss oo pprriivviimm ddee uunnddeevvaa ddee ddeeaassuupprraa,, ppoozziiiiee ddiinn ccaarree nn--aamm pprriivviitt--oo nniicciiooddaatt..

cc.. CCoonnssttaannaa mmrriimmiiii CCoonnssttaannaa mmrriimmiiii ssee rreeffeerr llaa ffaappttuull cc mmrriimmeeaa aappaarreenntt aa oobbiieecctteelloorr rrmmnnee rreellaattiivv ccoonnssttaanntt iinnddiiffeerreenntt ddee ddiissttaannaa llaa ccaarree ssee aaffll oobbiieecctteellee ddee ppeerrssooaannaa ccaarree ppeerrcceeppee.. CCaa ss oobbsseerrvvaaii aacceesstt eeffeecctt,, aaeezzaaii oo mmoonneedd ddee 5500 ddee bbaannii llaa ddiissttaannaa ddee 3300 ddee cceennttiimmeettrrii ddee oocchhii ii ddeeppllaassaaii--oo nn ffaa.. VVeeii oobbsseerrvvaa cc iimmaaggiinneeaa ppeerrcceeppuutt aa mmoonneeddeeii nnuu ddeevviinnee mmaaii mmiicc,, ccuu ttooaattee cc iimmaaggiinneeaa ssaa ddee ppee rreettiinn ssee mmiiccoorreeaazz.. MMrriimmeeaa ppeerrcceeppuutt aa uunnuuii oobbiieecctt ddeeppiinnddee ddee ddooii ffaaccttoorrii:: mmrriimmeeaa iimmaaggiinniiii rreettiinniieennee ii ddiissttaannaa llaa ccaarree ssee aaffll oobbiieeccttuull.. CCnndd oobbiieeccttuull eessttee aapprrooaappee ddee nnooii,, iimmaaggiinneeaa ssaa ddee ppee rreettiinn eessttee mmaarree,, iiaarr ddiissttaannaa ppnn llaa oobbiieecctt ee mmiicc.. DDaacc oobbiieeccttuull eessttee ddeeppaarrttee,, ddiissttaannaa ppnn llaa oobbiieecctt eessttee mmaarree iiaarr iimmaaggiinneeaa rreettiinniiaann ee mmiicc.. SSee ppooaattee ssppuunnee ddeeccii cc mmrriimmeeaa ppeerrcceeppuutt aa uunnuuii oobbiieecctt eessttee eeggaall ccuu pprroodduussuull ddiinnttrree mmrriimmeeaa iimmaaggiinniiii rreettiinniieennee ii ddiissttaannaa llaa ccaarree ssee aaffll oobbiieeccttuull.. AAcceeaasstt rreellaattiiee eexxpplliicc ccoonnssttaannaa mmrriimmiiii.. BBiibblliiooggrraaffiiee:: AAttkkiinnssoonn,, RR..,, LL..,, eett aall.. IInnttrroodduucceerree nn ppssiihhoollooggiiee ((ttrraadd)),, BBuuccuurreettii:: EEddiittuurraa tteehhnniicc,, 22000022 CCoossmmoovviiccii,, AA..,, PPssiihhoollooggiiee ggeenneerraall,, IIaaii:: EEddiittuurraa PPoolliirroomm,, 11999966