pune laboratori fizike 1
TRANSCRIPT
-
8/17/2019 Pune laboratori fizike 1
1/11
Punë laboratoriPunë laboratori
Puna 1:Vleresimi I gabimeve ne matje dhe perpunimi I rezultateve te matjeve.
Puna 5:Percaktimi I nxitimit te renies se lire g me anen e lavjerresit fzik.
Puna 6:Percaktimi I kefcientit te !erkimit te prehjes.
-
8/17/2019 Pune laboratori fizike 1
2/11
EKSPERIMENTI I PARË:
• RRAFSHI I PJERRËT:
Figura.
•Mjetet e nevojshme për kryerjen e eksperimentit:
Rrafsh i pjerrët (një dërrasë e ngritur nga njëri skaj mbi një platformë) me një vizore të
shkallëzuar për të matur gjatësinë l .
jë sferë metalike.
•!ërshkrimi i punës:
grihet rrafshi në një lartësi të "aktuar #në një kënd $ të panjohur.Më pas lëshohet sfera në
largësi të ndryshme përgjatë rrafshit#përkatësisht %.&m'%.m'%.m'%.*m'%.+m'%.,m dhe matet
koha -ë i duhet sferës për të arritur në fund të rrafshit të pjerrët.Merren përkatësisht nga +
matje për se"ilën largësi të hedhur#për të gjetur pastaj një vlerë mesatare -ë të jetë sa më afër
vlerës reale.Matja e kohës bëhet me kronometër elektronik i "ili mat me saktësi deri në dy
shifra sinjifikative.
•ormulat -ë përdoren në këtë eksperiment janë:
a= F
r
mS=v
0+
a t 2
2v=v
0t +at S=
a t 2
2v=at
/y të fundit përdoren në këtë eksperiment pasi sfera nuk ka shpejtësi fillestare.
ga matjet e bëra kemi këto rezultate :
-
8/17/2019 Pune laboratori fizike 1
3/11
!jerrësia e parë:
Rruga
0 (m)
%.& %. %. %.* %.+
1oha
t (s)
2.3 2.* 2.34 2.%+ 3.43
2.*4 2.2* 2.,% 3.4 3.
2.,+ 2.+* 2.,* 3.&+ 3.&+
2.** 2. 2.%& 2.3& 3.&,
".56 ".56 "."# ".11 1.$%
5logaritja e rezultateve:
!er s6%.&m : t mes=t 1+t
2+ t
3+t
4+t
5
5=2.71+2.59+2.34+2.55+2.56
5=12.75
5=2.55 s
!er s6%.m : t mes=t 1+t
2+ t
3+t
4+t
5
5 62.57+2.25+2.45+2.66+2.56
5=12.49
5=2.49 s
!er s6%.m : t mes=t 1+t
2+ t
3+t
4+t
5
5 62.19+2.30+2.35+2.08+2.24
5=11.16
5=2.23 s
!er s6%.*m : t mes=t 1+t
2+ t
3+t
4+t
5
5 62.04+1.97+1.84+2.18+2.11
5=10.14
5=2.02 s
!er s6%.+m : t mes=t 1+t
2+ t
3+t
4+t
5
5 61.91+1.77+1.84+1.83+1.78
5=9.13
5=1.82 s
5logaritja e gabimit në matje:
!ër s6%.& :
7abimi absolut:
-
8/17/2019 Pune laboratori fizike 1
4/11
∆t =|t mes−t 1|+|t mes−t 2|+|t mes−t 3|+|t mes−t 4|+|t mes−t 5|
56
|2.55−2.71|+|2.55−2.59|+|2.55−2.34|+|2.55−2.55|+|2.55−2.56|5 6
0.16+0.04+0.21+0+0.01
5 60.42
5 6%.%&+ !ra gabimi absolut është %.%,*.
7abimi relativ:
ε= Δ t
t mes
60.084
2.55=0.033
!ra gabimi relative është %.%,,83%%96,.,9
/evijimi kuadratik mesatar:
σ =√(t mes−t 1 )
2
+(t mes−t 2 )2
+(t mes−t 3 )2
+(t mes−t 4 )2
+(t mes−t 5 )2
5
¿√(2.55−2.71 )2+ (2.55−2.59 )2+(2.55−2.34 )2+ (2.55−2.55 )2+(2.55−2.56 )2
5
!ra devijimi standart është: σ =0.071
/uke përdorur të njëjtën rrugë dhe të njëjtat formula gjejmë dhe gabimet për gjatësitë e tjera:
0(m) %.& %. %. %.* %.+
tmes 2.** 2.+4 2.2, 2.%2 3.&2
7abimi absolut(t) %.%&+ %.32 %.%& %.3 %.%+2
7abimi relative(
ε ¿
,.,9 +.&9 ,.+9 +.49 2.,9
/evijimi standart(
σ ¿
%.%3+ %.%34 %.%%& %.%3, %.%%2
5logaris n;itimin e sferës me anë të formulës :a=
2S
t 2
!ër 06%.&m : a628%.&
-
8/17/2019 Pune laboratori fizike 1
5/11
0(m) %.& %. %. %.* %.+
a(m
s2¿
%.2+ %.22* %.2+3 %.2+* %.2+3
5logaris gabimin në matje të n;itimit:
ames=
a1+a2+a3+a4+a5
5=0.246+0.225+0.241+0.245+0.241
5=0.239
m
s2
7abimi absolut a60.007+0.014+0.002+0.006+0.002
5=0.031
5=0.0062
7abimi relativε=
Δ a
ames=0.0062
0.239=0.025 pra ε=2.5
5logaris shpejtësinë me anë të formulës: v=at
0(m) %.& %. %. %.* %.+
t(s) 2.** 2.+4 2.2, 2.%2 3.&2
a(
m
s2¿
%.2+ %.22* %.2+3 %.2+* %.2+3
v(m
s¿
&.6"$ &.56 &.5'$ &.#(# &.#'%
5logaris gabimin në matjen e shpejtësisë:
vmes60.627+0.56+0.537+0.494+0.438
5=¿
%.*,3 m
-
8/17/2019 Pune laboratori fizike 1
6/11
3.& 3.*4 3.+3 3.2& 3.3+
3.3 3.*3 3.+ 3.2* 3.32
Me pot ë njëjtat formula veprojmë edhe me të dhënat e marra nga tabela 2 për pjerrësinë e
dytë:
Rruga
0 (m)
%.& %. %. %.* %.+
tmes 1.$' 1.56 1.#1 1."6 1.1'
a(m8s>2) &.5'# &.5$5 &.6&' &.6"( &.6"6
v(m8s>3) &.("' &.%($ &.%5 &.$(" &.$&$
Per pjerresine e pare:
-
8/17/2019 Pune laboratori fizike 1
7/11
-
8/17/2019 Pune laboratori fizike 1
8/11
Per pjerresine e d,te:
1.2 1.3 1.4 1.5 1.6 1.7
0.65
0.7
0.75
0.8
0.85
0.9
0.95
1
1.05
1.1
)e grafkun me siper para*itet shpejtesia ne varesi te khes per pjerresine e
d,te.
)e aksin e abshisave eshte kha+ndersa ne aksin e rdinatave eshte shpejtesia.
1.2 1.3 1.4 1.5 1.6 1.70.45
0.5
0.55
0.6
0.65
0.7
)e grafkun me siper para*itet nxitimi ne varesi te khes per pjerresine e d,te.
)e aksin e abshisave eshte kha+ndersa ne aksin e rdinatave eshte nxitimi.
-
8/17/2019 Pune laboratori fizike 1
9/11
!une laboratori nr.
!er"aktimi i koefi"ientit te ferkimit te prehjes
=eoria e punës:
7jate rrësh-itjes së trupit të ngurtë mbi një trup tjetër gjithmonë para-itet një for"ë e "ilatenton të pengojë lëvizjen e trupit. 1jo for"ë -uhet for"a e fërkimit dhe është paralele me
planin e rrësh-itjes dhe -ë ka gjithmonë drejtim të kundërt me zhvendosjen e trupit.
f
zbat
!
=rupi ne fig është në prehje. Mbi të ushtrohet for"a e rëndesës !6mg dhe for"a normale . /uke
ushtruar një for"ë të jashtme zbat tentohet -ë trupi të terhi-et. 1ur kjo for"ë nuk e kalon vlerën e
nevojshme për të lëvizur atëherë shfa-et for"a e fërkimit të prehjes -ë ekuilibron këtë for"ë
horizontale.
F zbat ?
f s 6 %
ose
F zbat >
f s 6 % 6@
F zbat 6
f s
Aihet re -ë for"a e fërkimit statik nuk është konstante por gjithmonë e barabartë me for"ën e ushtruar.
ërkimi statik rritet në përpjestim të drejtpërdrejtë në lidhje me for"ën e ushtruar derisa arrin një vlerë
maksimale -ë jepet nga formula:
f sma;6 Bs nku Bs -uhet koefi"ient i fërkimit statik. 1ur for"a e zbatuar e kalon for"ën e fërkimit ma; atëherë trupi
fillon të rrësh-asë# në këtë moment shfa-et for"a e fërkimit dinamik e "ila përgjithësisht është më e
vogel se for"a e fërkimit statik.f d6 Bd nCBs nku Bd eshte koefi"ienti i ferkimit dinamik. e figurë para-itet nje grafik i for"es se ferkimit ushtruar
ne nje trup# ne funksion te for"es se zbatuar mbi të.
-
8/17/2019 Pune laboratori fizike 1
10/11
1oefi"ienti i ferkimit te prehjes mund te llogaritet edhe me ane te nje rrafshi te pjerret:
f
mgsin$
!ak përpara se trupi të fillojë të lëvize mund të themi se:
D;6 % 6@ mgsin$ 6 f s1u fërkimi maksimal do të jetë i barabartë me:
f s6 Bs n 6 Bsmg"os$
dhe nga thjeshtimet do te arrijme ne formulen e meposhtme:
Bs6 tan$
Eshtrimi 3: Matja e korefi"ientit te ferkimit te prehjes me ane te dinamometrit
Fksperimenti ka si -ellim te aftesoje studentin te beje dallimin midis ferkimit statik dhe atij
dinamik. Matja e ferkimit behet me ane te nje pajisje te -uajtur dinamometer.Aendosem mbi trup peshat -e na u dhane dhe kryem eksperimentin i "ili konsistonte ne
terhe-jen e trupit me ane te nje dinamometri derisa trupi te vihej ne livizje. F persertitem
ekspertimentin rreth * here dh e vlerat e treguara nga dinamometri ishin vlerat e ferkimit
statik maksimal.
=abela me të dhënat eksperimentale mesatare:
!esha GkgH %.3 %.2 %., %.+
erkimi statik
maksimal GH
%., %. %.&* 3.2
mgcs- mg
-
8/17/2019 Pune laboratori fizike 1
11/11
e grafikun e meposhtem para-itet grafiku i ferkimit ne varesi te peshes :
0.1 0.15 0.2 0.25 0.3 0.35 0.40
0.2
0.4
0.6
0.8
1
1.2
1.4
e boshtin e abshisave para-itet pesha # ndersa ne boshtin e ordinatave para-itet ferkimi GH
Eshtrimi 2: Matja e koefi"ientit te ferkimit te prehjes me ane te rrafshit te pjerret
Aendosem peshen -e na u dha ne plan. dryshuam kendin e planit duke e ngritur ate mengadale. Matjet e kendit i realizuam me ane te nje raportori. F realizuam eksperimentin *
here dhe beme llogaritjen e koefi"ientit te ferkimitme ane te formules: Bs6 tan$
=abela me të dhënat eksperimentale mesatare:
Kendi θ(o) , 2& 2* 2,
μs %.2 %.*,2 %.+ %.+2+