Interacțiune om‐calculator
Dr. Sabin‐Corneliu Buraga – www.purl.org/net/busaco
2.0
Dr. Sabin‐Corneliu Buraga
Facultatea de InformaticăUniversitatea “A.I.Cuza” Iaşi, România
Interacțiune om‐calculator
Dr. Sabin‐Corneliu Buraga – www.purl.org/net/busaco
2.0
Dezvoltarea sistemelor interactive condusă de modele
Interacțiune om‐calculator
Dr. Sabin‐Corneliu Buraga – www.purl.org/net/busaco
2.0
The definition of insanity is doing the same thingover and over again and expecting different results.
Benjamin Franklin
Interacțiune om‐calculator
Dr. Sabin‐Corneliu Buraga – www.purl.org/net/busaco
2.0
Cum putem evalua utilizabilitatea/calitateasistemelor interactive?
Interacțiune om‐calculator
Dr. Sabin‐Corneliu Buraga – www.purl.org/net/busaco
2.0
Criteriile de evaluare a utilizabilității(Scapin & Bastien, 1997; Vanderdonckt, 1995)
CompatibilityConsistencyWork loadAdaptation
Dialog controlGuidance
Error management
Interacțiune om‐calculator
Dr. Sabin‐Corneliu Buraga – www.purl.org/net/busaco
2.0
Criteriile de evaluare a utilizabilității(Scapin & Bastien, 1997; Vanderdonckt, 1995)
a priori şi/sau a posteriori
la proiectare şi/sau la testare (evaluation)
Interacțiune om‐calculator
Dr. Sabin‐Corneliu Buraga – www.purl.org/net/busaco
2.0
Criteriile de evaluare a utilizabilității
exemplu:detectarea inconsistențelor dintre meniurile navigaționale
Interacțiune om‐calculator
Dr. Sabin‐Corneliu Buraga – www.purl.org/net/busaco
2.0
Criteriile de evaluare a utilizabilității
exemplu:lipsa semnificației asociate legăturilor hipertext
Click here to go to the XML pageClick here to go to the GUI pageClick here to go to the FCS page
Visit: XML / GUI / FCS
More details aboutExtensible Markup
Language
Interacțiune om‐calculator
Dr. Sabin‐Corneliu Buraga – www.purl.org/net/busaco
2.0
Criteriile de evaluare a utilizabilității
exemplu:adoptarea diverselor strategii de plasarea conținutului & legăturilor navigaționale
Interacțiune om‐calculator
Dr. Sabin‐Corneliu Buraga – www.purl.org/net/busaco
2.0
Plasarea “optimă” a legăturilor în cadrul paginii principale (Shaikh & Lenz, 2006)
Interacțiune om‐calculator
Dr. Sabin‐Corneliu Buraga – www.purl.org/net/busaco
2.0
Plasarea “optimă” a legăturilor în cadrul paginilor subsidiare(Shaikh & Lenz, 2006)
Interacțiune om‐calculator
Dr. Sabin‐Corneliu Buraga – www.purl.org/net/busaco
2.0
Plasarea “optimă” a motorului de căutare internă în situl Web (Shaikh & Lenz, 2006)
Interacțiune om‐calculator
Dr. Sabin‐Corneliu Buraga – www.purl.org/net/busaco
2.0
Plasarea “optimă” a reclamelor – advertisments(Shaikh & Lenz, 2006)
Interacțiune om‐calculator
Dr. Sabin‐Corneliu Buraga – www.purl.org/net/busaco
2.0
PUI – Plastic User Interfaces
adaptation to the context of usewhile satisfying predefined usability properties of interest
Interacțiune om‐calculator
Dr. Sabin‐Corneliu Buraga – www.purl.org/net/busaco
2.0
D. Thevenin, J. Coutaz & G. Calvary, 2004
Interacțiune om‐calculator
Dr. Sabin‐Corneliu Buraga – www.purl.org/net/busaco
2.0
Jean Vanderdonckt, 2006, 2008
Interacțiune om‐calculator
Dr. Sabin‐Corneliu Buraga – www.purl.org/net/busaco
2.0
PUI – Plastic User Interfaces
necesitatea adaptării la nivel:lexicalsintacticsemantic
privind activitatea desfăşurată (task‐ul)de scop
Interacțiune om‐calculator
Dr. Sabin‐Corneliu Buraga – www.purl.org/net/busaco
2.0
Proprietăți calitative ale interfețelor‐utilizator (IFIP)
1. Prezentarea informațiilor
Multiplicity of devices: keyboard, mouse, stylus,…Multiplicity of representations:
alternate representations both in input and output, honestyInput/output reusability
(use output produced by one action as input for another)
Interacțiune om‐calculator
Dr. Sabin‐Corneliu Buraga – www.purl.org/net/busaco
2.0
Proprietăți calitative ale interfețelor‐utilizator (IFIP)
2. Ordering of task planning
Multiplicity of user rolesMultiplicity of execution paths
Non‐preemptiveness: degree of freedom for users to decide what’s next
Reachability: possibility to navigate in the system (undo, redo)Observability versus Browsability
Interacțiune om‐calculator
Dr. Sabin‐Corneliu Buraga – www.purl.org/net/busaco
2.0
Proprietăți calitative ale interfețelor‐utilizator (IFIP)
3. Adaptarea interacțiunii
Reconfigurability: system ability to support user personalizationAdaptivity: system ability to support automated adaptation
Migrability: system ability to transfer responsibility from one user to another, among users, among users and systems
Plasticity: system ability to adapt to the context of use while preserving predefined usability properties
Interacțiune om‐calculator
Dr. Sabin‐Corneliu Buraga – www.purl.org/net/busaco
2.0
Dix’s Principle
A complex action should be easy to do, but complex to undo
Interacțiune om‐calculator
Dr. Sabin‐Corneliu Buraga – www.purl.org/net/busaco
2.0
Standarde
ISO/IEC 9126‐1 (2001) – quality modelISO/IEC 9126‐2 (2003) – external measuresISO/IEC 9126‐3 (2003) – internal measures
ISO/IEC 9126‐4 (2004) – quality in use measures
Interacțiune om‐calculator
Dr. Sabin‐Corneliu Buraga – www.purl.org/net/busaco
2.0
Quality in use is the user’s view of the quality of the software product when it is used
in a specific environment and a specific context of use
ISO/IEC 9126‐4 (2004)
Interacțiune om‐calculator
Dr. Sabin‐Corneliu Buraga – www.purl.org/net/busaco
2.0
External quality is the totality of characteristicsof the software product from an external view
ISO/IEC 9126‐2 (2003)
calitatea sistemului în execuție
măsurată & evaluată în faza de testareîn cadrul unui mediu simulat, folosind metrici externe
Interacțiune om‐calculator
Dr. Sabin‐Corneliu Buraga – www.purl.org/net/busaco
2.0
Internal quality is the totality of attributes of a product that determine its ability to satisfy stated and implied needs when used under specified conditions
ISO/IEC 9126‐3 (2003)
calitatea intrinsecă a software‐ului rămâne neschimbatăpână la reproiectarea sa
Interacțiune om‐calculator
Dr. Sabin‐Corneliu Buraga – www.purl.org/net/busaco
2.0
Pentru alte detalii, a se consulta:
E. Law, E. Hvannberg & G. Cockton (Editors), Maturing Usability.
Quality in Software, Interaction and Value, Springer, 2008
Interacțiune om‐calculator
Dr. Sabin‐Corneliu Buraga – www.purl.org/net/busaco
2.0
Evaluarea calității realizată de utilizatori: user testing
aspecte de interes (J. Dumas & J. Fox, 2008)the focus is on usability
the participants are (potential) end usersthere is a real product/service to be evaluated
the participants perform tasks, usually while thinking aloudthe data are recorded and analyzed
Interacțiune om‐calculator
Dr. Sabin‐Corneliu Buraga – www.purl.org/net/busaco
2.0
Evaluarea calității realizată de utilizatori: user testing
metrici considerateeffectiveness, efficiency& satisfaction
vizând afectivitatea (emoția): fun, challenge & stimulation
Interacțiune om‐calculator
Dr. Sabin‐Corneliu Buraga – www.purl.org/net/busaco
2.0
Evaluarea calității realizată de utilizatori: user testing
considerarea utilizatorilor “speciali”internaționali
aparținând unei/unor minoritățiprezentând diverse dizabilități
copii şi/sau adolescențivârstnici
Interacțiune om‐calculator
Dr. Sabin‐Corneliu Buraga – www.purl.org/net/busaco
2.0
Evaluarea calității realizată de utilizatori: user testing
direcții de cercetareobjectives beyond productivityhedonomics (Hancock et al., 2005)
Interacțiune om‐calculator
Dr. Sabin‐Corneliu Buraga – www.purl.org/net/busaco
2.0
Evaluarea calității realizată de utilizatori: user testing
direcții de cercetareRITE – Rapid Iterative Test and Evaluation
în cadrul Microsoft (M. Medlock et al., 2002, 2005)
focused on fixing usability problems rather than finding them
Interacțiune om‐calculator
Dr. Sabin‐Corneliu Buraga – www.purl.org/net/busaco
2.0
Diferențe majore între ingineria software şirealizarea efectivă a interfețelor‐utilizator
Interacțiune om‐calculator
Dr. Sabin‐Corneliu Buraga – www.purl.org/net/busaco
2.0
Aplicații‐țintă & domenii de utilizareproductivitate personală, business, entertainment etc.
Notații & instrumente (inginereşti)modelare – eventual, formală – software
Tehnici de interacțiunetextuală, grafică, multimedia, neconvențională, 3D,…
Interacțiune om‐calculator
Dr. Sabin‐Corneliu Buraga – www.purl.org/net/busaco
2.0
Evoluția aplicațiilor interactive: context of use = (U, P, E)
Time
Platform
User(s)
Environment
Language
conform (Jean Vanderdonckt, 2006)
Interacțiune om‐calculator
Dr. Sabin‐Corneliu Buraga – www.purl.org/net/busaco
2.0
Diversitatea utilizatorilor
Varietatea task‐urilor
Eterogenitatea platformelor
Multitudinea contextelor de utilizare
Proliferarea tehnicilor de dezvoltare
a interfețelor‐utilizator
Interacțiune om‐calculator
Dr. Sabin‐Corneliu Buraga – www.purl.org/net/busaco
2.0
UI #12UI #11UI #10UI #9Application 3
UI #8UI #7UI #6UI #5Application 2
UI #4UI #3UI #2UI #1Application 1
Platform #4Platform #3Platform #2Platform #1
Application 1
Application 2
Application 3
UI model #1
UI model #2
UI model #3
Platform #1
Platform #2
Platform #3
Platform #4
Platform model #1
Platform model #2
Platform model #3
Platform model #4
Multitudinea modelelor ce trebuie considerate (Abrams et al., 2001)
Interacțiune om‐calculator
Dr. Sabin‐Corneliu Buraga – www.purl.org/net/busaco
2.0
În ce manieră putem crea/utiliza modelede proiectare a interacțiunii,în sensul ingineriei software?
Interacțiune om‐calculator
Dr. Sabin‐Corneliu Buraga – www.purl.org/net/busaco
2.0
MDA (Model‐Driven Architecture)permite dezvoltarea aplicațiilor interactive complexe
www.omg.org/mda/
Interacțiune om‐calculator
Dr. Sabin‐Corneliu Buraga – www.purl.org/net/busaco
2.0
Modelul/modelele faciliteazăo vedere abstractă a interacțiunii
separation of concerns, ability of correlation
parsability, editability
if possible, human readability
Interacțiune om‐calculator
Dr. Sabin‐Corneliu Buraga – www.purl.org/net/busaco
2.0
Modele folosite uzual în procesul de proiectare(P. Forbrig et al., 2004)
Interacțiune om‐calculator
Dr. Sabin‐Corneliu Buraga – www.purl.org/net/busaco
2.0
Exemplu de specificare a unui modelpentru realizarea unui task (L. Marucci et al., 2004)
Interacțiune om‐calculator
Dr. Sabin‐Corneliu Buraga – www.purl.org/net/busaco
2.0
Process Reference Framework for the development of plastic user interfaces
Interacțiune om‐calculator
Dr. Sabin‐Corneliu Buraga – www.purl.org/net/busaco
2.0
Environment T
Final userInterface T
Concrete userInterface T
Task and Domain T
Abstract userInterface T
T = Target context of use
Concrete userInterface S
Final userInterface S
Task and Domain S
Abstract userInterface S
S = Source context of use
Reification
Abstraction
Reflection
Translation
User S Platform S Environment S Platform TUser T
Interacțiune om‐calculator
Dr. Sabin‐Corneliu Buraga – www.purl.org/net/busaco
2.0
Task &Concepts
Abstract UI
ConcreteUI
Final UI Reformating
TranscodingRecoding
RespecificationRetasking
Restructuration
Programunderstanding
Redocumentation
Reverse Engineering
Design recovery
Reengineering
Revamping
conform (Bouillon, 2006)
Interacțiune om‐calculator
Dr. Sabin‐Corneliu Buraga – www.purl.org/net/busaco
2.0
Ar putea exista o descriere (formală) a sistemelor interactive, în termenii meta‐modelelor existente,
ce poate fi utilizată atât la proiectarea,cât şi în timpul exploatării interfeței/interfețelor?
Interacțiune om‐calculator
Dr. Sabin‐Corneliu Buraga – www.purl.org/net/busaco
2.0
Context: CADUI – Computer‐Aided Design of User Interface
a se consultaG. Calvary et al. (Eds.), Proceedings of the 6th International
Conference on CADUI 2006, Springer, 2007
Interacțiune om‐calculator
Dr. Sabin‐Corneliu Buraga – www.purl.org/net/busaco
2.0
Interac‐tive
System
Model of the IS
Model of the IS’
Interac‐tive
System ’
Transfor‐mation
Propertychecking
conform (Jean Vanderdonckt, 2006)
Interacțiune om‐calculator
Dr. Sabin‐Corneliu Buraga – www.purl.org/net/busaco
2.0
La nivel abstract, descrierea sistemului interactiv se realizeazăvia CIM (Computation‐Independent Model)
mision statement, function ref. tree, use casesinteraction requirements, concurrent tasks trees
Requirements Model
Interacțiune om‐calculator
Dr. Sabin‐Corneliu Buraga – www.purl.org/net/busaco
2.0
Descrierea independentă de platformă se faceprin PIM (Platform‐Independent Model)
object modeldynamic modelfunctional model
presentation model
Conceptual Model
Interacțiune om‐calculator
Dr. Sabin‐Corneliu Buraga – www.purl.org/net/busaco
2.0
Dezvoltare focalizată asupra unei platforme‐țintă este modelată via PSM (Platform‐Specific Model)
necesită utilizarea de instrumente de transformare (compilare), bazate pe un application model
Model Compilation
Interacțiune om‐calculator
Dr. Sabin‐Corneliu Buraga – www.purl.org/net/busaco
2.0
Implementarea efectivă urmeazăun CM (Code Model)
vizează crearea/generarea de cod‐sursă:interface tierapplication tierpersistence tier
Interacțiune om‐calculator
Dr. Sabin‐Corneliu Buraga – www.purl.org/net/busaco
2.0
Specificarea unui (meta)limbaj de descrierea interfeței cu utilizatorul
UsiXML – USer Interface eXtensible Markup Language
www.usixml.org
Interacțiune om‐calculator
Dr. Sabin‐Corneliu Buraga – www.purl.org/net/busaco
2.0
Specificarea unui (meta)limbaj de descrierea interfeței cu utilizatorul
alte abordări:MXMLUIML XAMLXUL
Interacțiune om‐calculator
Dr. Sabin‐Corneliu Buraga – www.purl.org/net/busaco
2.0
UsiXML în termenii UML XML Schema modele UsiXML
Interacțiune om‐calculator
Dr. Sabin‐Corneliu Buraga – www.purl.org/net/busaco
2.0
Dezvoltarea de interfețe pentru contexte multiple de utilizare
context de utilizare = < utilizator, platformă, mediu >
modelat via persona
organizațional+ factori socio‐psihologici
Interacțiune om‐calculator
Dr. Sabin‐Corneliu Buraga – www.purl.org/net/busaco
2.0
Dezvoltarea de interfețe pentru contexte multiple de utilizare
dificultățipentru designer
contexte multiplemetodologii diverse, uneori incompatibile
Interacțiune om‐calculator
Dr. Sabin‐Corneliu Buraga – www.purl.org/net/busaco
2.0
Dezvoltarea de interfețe pentru contexte multiple de utilizare
dificultățipentru utilizator
utilizabilitate precară a interfețeineadaptarea interacțiunii la contextul real
Interacțiune om‐calculator
Dr. Sabin‐Corneliu Buraga – www.purl.org/net/busaco
2.0
Dezvoltarea de interfețe pentru contexte multiple de utilizare
dificultățipentru dezvoltator
costuri crescute privind implementarea & mentenanțacreşterea complexității
realizarea unui look & feel unitar
Interacțiune om‐calculator
Dr. Sabin‐Corneliu Buraga – www.purl.org/net/busaco
2.0
Studiu de caz: mono‐platform UI
abordarea clasică – utilizarea unui interface builder
proiectarea vizuală nu urmează o metodă riguroasăcunoştințele nu sunt explicitate
lipsa suportului metodologic din partea tool‐urilor softwarereutilizabilitate redusă
interface builders cannot build their own UI (Szekely, 1996)
Interacțiune om‐calculator
Dr. Sabin‐Corneliu Buraga – www.purl.org/net/busaco
2.0
Se vizează unificarea următoarelor 3 axe:
modele (models)metoda (method)
instrumente (supporting tools)
Interacțiune om‐calculator
Dr. Sabin‐Corneliu Buraga – www.purl.org/net/busaco
2.0
Models
explicitly capture knowledge about UI and interactive applications with appropriate abstractions
Interacțiune om‐calculator
Dr. Sabin‐Corneliu Buraga – www.purl.org/net/busaco
2.0
Method
structures the definition and use of underlying modelsin a stage‐wise approach
exemplu: agile usability (Scott Ambler, 2008)
Interacțiune om‐calculator
Dr. Sabin‐Corneliu Buraga – www.purl.org/net/busaco
2.0
Supporting tools
support the use of the method by providing tools for models and their related operations
ideally, one model should be supported by at least one tool
Interacțiune om‐calculator
Dr. Sabin‐Corneliu Buraga – www.purl.org/net/busaco
2.0
Model to Model
PlatformIndependentModel (PIM)
PlatformSpecific
Model (PSM)Model to Code Source code
MDA Components
Techniques proposed based on UsiXML
ComputingIndependentModel (CIM)
Model to Model
UsiXML model:Abstract userinterface
UsiXML model:Concrete user
interfaceRendering Final user
interface
UsiXMLmodels: task,
domain
Graphtransformations
Graphtransformations
Jean Vanderdonckt, 2006
Interacțiune om‐calculator
Dr. Sabin‐Corneliu Buraga – www.purl.org/net/busaco
2.0
Interfața‐utilizator poate fi modelată la nivel abstract
entitățile interfeței abstracte pot fi reprezentate graficprin notații (Montero et al., 2005)
Abs.containerAbs. componentInputOutputNavigationControlSelect
Interacțiune om‐calculator
Dr. Sabin‐Corneliu Buraga – www.purl.org/net/busaco
2.0
Via IdealXML, se pot specifica asocieri (mappings)dintre modelul conceptual, modelul task‐urilor şi
modelul de interacțiune abstract
triggers (tg): { , } x
updates (up): x
observes (ob): x
isExecutedIn (ex): x
manipulates (ma): { , } x
These mappings can be established:
Interacțiune om‐calculator
Dr. Sabin‐Corneliu Buraga – www.purl.org/net/busaco
2.0
Uses language
Meta‐Meta‐ModelGraph Structure
is instance of
Meta‐ModelOur Meta‐Model
Meta‐Model Subset 1e.g., Task+Domain Model
is instance of
Meta‐Model Subset 2e.g., Concrete UI Model
is instance of
Initial UI Modele.g., MyTaskAndDomainModel
Resultant UI Modele.g., MyConcreteUIModel
Transformation RuleOur transformation catalog
Transformări model‐to‐model (Limbourg, 2004)
Interacțiune om‐calculator
Dr. Sabin‐Corneliu Buraga – www.purl.org/net/busaco
2.0
Definind reguli de transformare,se poate obține o specificație UsiXML a interfeței concrete,
pornind de la modelul abstract
UsiXML model:Abstract userinterface
UsiXML model:Concrete user
interface
UsiXMLmodels:
task, domain
Graphtransformations
Graphtransformations
Interacțiune om‐calculator
Dr. Sabin‐Corneliu Buraga – www.purl.org/net/busaco
2.0
Folosind reguli de transformare multiple,pot fi obținute specificații diferite de interfețe concrete,
pentru fiecare tip de context de utilizare
Interacțiune om‐calculator
Dr. Sabin‐Corneliu Buraga – www.purl.org/net/busaco
2.0
Task and Domain
Abstract User Interface
Concrete User Interface
FinalUser Interface
Abstract User Interface
T1 RenderingT2
T3
Task and Domain
Abstract User Interface
Concrete User Interface
FinalUser Interface
Abstract User Interface
T1 RenderingT2
T3
Interacțiune om‐calculator
Dr. Sabin‐Corneliu Buraga – www.purl.org/net/busaco
2.0
Task and Domain
Abstract User Interface
Concrete User Interface 1
(2-D Desktop)
FinalUser Interface
T1
Rendering
T2
T3 Concrete User Interface 2(2-D small display)
Concrete User Interface 3
(auditory)
FinalUser Interface
FinalUser Interface
FinalUser Interface
Concrete User Interface
Task and Domain
Abstract User Interface
T4
Rendering
Rendering
Rendering
T5
T6 T7
Task and Domain
Abstract User Interface
Concrete User Interface 1
(2-D Desktop)
FinalUser Interface
T1
Rendering
T2
T3 Concrete User Interface 2(2-D small display)
Concrete User Interface 3
(auditory)
FinalUser Interface
FinalUser Interface
FinalUser Interface
Concrete User Interface
Task and Domain
Abstract User Interface
T4
Rendering
Rendering
Rendering
T5
T6 T7
Interacțiune om‐calculator
Dr. Sabin‐Corneliu Buraga – www.purl.org/net/busaco
2.0
Folosind reguli de transformare multiple,pot fi obținute specificații diferite de interfețe concrete,
pentru fiecare tip de context de utilizare
acest proces se poate realiza la nivel softwarevia TransformiXML API/GUI
Interacțiune om‐calculator
Dr. Sabin‐Corneliu Buraga – www.purl.org/net/busaco
2.0
Crearea interactivă a unei specificații UsiXML se poate realizafolosind GrafiXML
export în cod‐sursă Java (Swing), XHTML 1.0 Strict, XUL
disponibil open source
Interacțiune om‐calculator
Dr. Sabin‐Corneliu Buraga – www.purl.org/net/busaco
2.0
Am putea “prelua” dintr‐o interfață finală(e.g., specificată într‐un limbaj de marcare)
informații pentru a modela la nivel abstract o interfață?
Interacțiune om‐calculator
Dr. Sabin‐Corneliu Buraga – www.purl.org/net/busaco
2.0
Utilizarea de tehnici de reverse engineering
pentru XHTML, se poate recurge la instrumentul ReversiXML
pentru cod compilat, există programul GrafiXML
Interacțiune om‐calculator
Dr. Sabin‐Corneliu Buraga – www.purl.org/net/busaco
2.0
Abordare bazată pe reguli
exemplu: un câmp de formular din (X)HTML
∀ x ∈ Ts : x = input and (x.type = “text” or x.type = “password” or x.type = NULL)
→ AddNode (“textComponent”, idText) where idText = NodeAmount (Tt)
Interacțiune om‐calculator
Dr. Sabin‐Corneliu Buraga – www.purl.org/net/busaco
2.0
Abordare bazată pe reguli
tipologie a regulilor – conform (Florins, 2006):Final User Interface level rules
Concrete User Interface level rulesAbstract User Interface level rules
Tasks & Concepts level rules
Interacțiune om‐calculator
Dr. Sabin‐Corneliu Buraga – www.purl.org/net/busaco
2.0
Abordare bazată pe reguli
Concrete User Interface level rules
transformarea componentelor grafice: resizing, modification, substitution, removal etc.
transformarea relațiilor dintre entitățile grafice:reorientation, moving
Interacțiune om‐calculator
Dr. Sabin‐Corneliu Buraga – www.purl.org/net/busaco
2.0
substitution removal moving
Interacțiune om‐calculator
Dr. Sabin‐Corneliu Buraga – www.purl.org/net/busaco
2.0
Abordare bazată pe reguli
Abstract User Interface level rules
splitting rules(breaking the initial UI into chunks + adding transitions)
Interacțiune om‐calculator
Dr. Sabin‐Corneliu Buraga – www.purl.org/net/busaco
2.0
source interface(in the graphicaleditor GrafiXML)
executionof the splittingrule
box box
box
conform (Florins, 2006)
Interacțiune om‐calculator
Dr. Sabin‐Corneliu Buraga – www.purl.org/net/busaco
2.0
Studiu de caz: aplicație în domeniul e‐healthMulti‐platform for Emergency (Amouh et al., 2005)
disponibilitate pe 3 platforme:handhelddesktop
wall screens
Interacțiune om‐calculator
Dr. Sabin‐Corneliu Buraga – www.purl.org/net/busaco
2.0
Studiu de caz: aplicație în domeniul e‐healthMulti‐platform for Emergency (Amouh et al., 2005)
inițial, s‐au luat în considerație diverse (meta‐)modele, conform nivelurilor de abstractizare
Interacțiune om‐calculator
Dr. Sabin‐Corneliu Buraga – www.purl.org/net/busaco
2.0
Studiu de caz: aplicație în domeniul e‐healthMulti‐platform for Emergency (Amouh et al., 2005)
proiectarea inițială s‐a făcut pentru dispozitivul de referință
aplicând reguli de transformare & tehnici de graceful degradation,
s‐au dezvoltat interfețele şi pentru celelalte tipuri de ecrane
Interacțiune om‐calculator
Dr. Sabin‐Corneliu Buraga – www.purl.org/net/busaco
2.0
Studiu de caz: virtualizarea interfețelor‐utilizatorvirtualization of UIs (Vanderdonckt et al., 2004)
asocieri dintre componente de interacțiune 2D şi cele 3D
Interacțiune om‐calculator
Dr. Sabin‐Corneliu Buraga – www.purl.org/net/busaco
2.0
Studiu de caz: suportul pentru display‐uri multipleDistriXML (Grolaux & Vanderdonckt, 2005)
software architecture for migrating UIsfrom one platform to another at run‐time
Interacțiune om‐calculator
Dr. Sabin‐Corneliu Buraga – www.purl.org/net/busaco
2.0
Studiu de caz: suportul pentru display‐uri multipleDistriXML (Grolaux & Vanderdonckt, 2005)
detach migrate plastify
pentru migrare, se poaterecurge la design patterns (Javahery et al., 2004)
Interacțiune om‐calculator
Dr. Sabin‐Corneliu Buraga – www.purl.org/net/busaco
2.0
UsiXML model:Abstract userinterface
UsiXML model:Concrete user
interface
Rendering
Final userinterface
UsiXMLmodels:
task, domain Generativeprogramming
Graphtransformations
Graphtransformations
Derivation rules
IdealXML
ReversiXML
FlashiXMLQtkXMLJaviXML
VisualiXML
TransformiXML
GrafiXMLVisiXML
SketchiXMLFormiXML
KnowiXML
MethodiXML
Interacțiune om‐calculator
Dr. Sabin‐Corneliu Buraga – www.purl.org/net/busaco
2.0
97 Polytechnic University of Valencia – Doctoral Course, Valencia, November 2006
Target Applications, Domains
Notations & tools User Interface Interaction Techniques
The Invisible UI
No more programming: only models
All Applications 2020
No Interaction TechniqueAutomated, batch systems Nothing
Character UIsBusiness applications Screen definitions
Graphical UserInterfaces
Information systems Entity‐relationshipAttribute model
State‐transition diagrams
Multi‐platform User Interfaces
Web, Java, C#,… applications
Task model, context model, UML,…
Virtual Reality User Interfaces3D Applications Scene model
Mixed RealityUser Interfaces
Command &control systems,
games
World models
Tangible UIsEmbodied UIsPhysical modelsEmbarked
systems
Palanque, 2002 & Vanderdonckt, 2006
Interacțiune om‐calculator
Dr. Sabin‐Corneliu Buraga – www.purl.org/net/busaco
2.0
Acest curs s‐a bazat în mare parte peJean Vanderdonckt (Université Catholique de Louvain),
Model‐Driven Engineering of User Interfaces,prezentare în cadrul
Polytechnic University of Valencia – Doctoral Course, 2006
Interacțiune om‐calculator
Dr. Sabin‐Corneliu Buraga – www.purl.org/net/busaco
2.0
interactivitatea în contextul ingineriei softwareutilizabilitate, calitate & modelare complexă